Ngày 3 – Cách lấy nét đúng: Ảnh không còn mờ khi chụp chân dung và chuyển động

I. Giới thiệu

Bạn đã bao giờ gặp tình huống này chưa: bấm máy thấy ảnh rất đẹp, bố cục ổn, ánh sáng tốt – nhưng khi xem lại thì… chủ thể lại bị mờ, không rõ nét, thậm chí hậu cảnh lại nét hơn nhân vật chính? Đó là dấu hiệu bạn đang lấy nét sai.

Dù chụp ảnh bằng điện thoại hay máy ảnh chuyên nghiệp, việc lấy nét chính xác là yếu tố cốt lõi để có một bức ảnh chất lượng, chuyên nghiệp và có cảm xúc. Vậy cách lấy nét ảnh đẹp là gì? Nên chọn lấy nét tự động hay bằng tay? Có bao nhiêu chế độ lấy nét? Và đâu là mẹo giúp lấy nét đúng trong mọi tình huống? Hãy cùng Máy của Z khám phá!


II. Lấy nét là gì? Vì sao lấy nét ảnh là yếu tố quan trọng nhất?

1. Lấy nét là gì?

Lấy nét (Focus) là việc xác định vùng có độ rõ nét nhất trong ảnh – nơi máy ảnh điều chỉnh ống kính để tái hiện chi tiết sắc nét nhất.

Nếu ảnh thiếu sáng, bạn vẫn có thể chỉnh lại hậu kỳ.
Nếu ảnh bố cục xấu, bạn vẫn có thể crop.
Nhưng nếu ảnh bị mờ – không lấy nét đúng thì rất khó để cứu được.

2. Tầm quan trọng của việc lấy nét ảnh đẹp

  • Làm nổi bật chủ thể → hướng mắt người xem

  • Tránh mờ nhòe do sai điểm nét

  • Tăng chất lượng chuyên nghiệp của ảnh

  • Là yếu tố tiên quyết trong ảnh chân dung, sản phẩm, phong cảnh, sự kiện


III. Các phương pháp lấy nét phổ biến

1. Lấy nét tự động (AF – Autofocus)

  • Máy tự phát hiện vùng nét

  • Có 3 chế độ phổ biến:

    • AF-S (One Shot): dùng khi chụp tĩnh – lấy nét 1 lần, sau đó khóa nét

    • AF-C (AI Servo): dùng khi chủ thể di chuyển – máy sẽ theo dõi điểm nét liên tục

    • AF-A (Auto): tự động chuyển giữa AF-S và AF-C

Dùng cho: chân dung, chụp phong cảnh, trẻ em, thể thao…

2. Lấy nét bằng tay (MF – Manual Focus)

  • Tự xoay vòng lấy nét trên ống kính

  • Kiểm soát độ nét cực chính xác

  • Phù hợp trong điều kiện ánh sáng yếu, hoặc chụp macro, sản phẩm, chụp ban đêm

Dùng cho: chụp vật thể nhỏ, sản phẩm, quay phim, chụp phơi sáng


IV. Cách chọn điểm lấy nét đúng cách

1. Lấy nét tự động theo điểm đơn (Single Point AF)

  • Bạn chọn 1 điểm trên màn hình hoặc kính ngắm để lấy nét

  • Đảm bảo máy chỉ tập trung đúng vùng bạn muốn

Dùng khi chụp chân dung – lấy nét vào mắt

2. Lấy nét theo vùng (Zone AF)

  • Máy chia vùng và chọn nhóm điểm trong một khu vực

  • Hữu ích khi đối tượng hơi di chuyển

3. Lấy nét toàn khung (Auto AF)

  • Máy chọn điểm nét tự động theo thuật toán

  • Có thể sai nếu hậu cảnh nhiều chi tiết hơn chủ thể

Hạn chế: thường nét sai chỗ, đặc biệt nếu chủ thể đứng gần hậu cảnh có độ tương phản cao


V. Cách lấy nét ảnh đẹp theo từng thể loại ảnh

1. Chụp chân dung

  • Lấy nét vào mắt người mẫu – vì mắt là nơi người xem tập trung đầu tiên

  • Dùng AF-S hoặc Eye AF (nếu máy hỗ trợ)

  • Khẩu độ lớn (f/1.8 – f/2.8) → độ sâu trường ảnh mỏng → cần chính xác điểm nét

Lưu ý: Chỉ cần sai 1cm – nét sẽ rơi vào mũi hoặc tóc → hỏng ảnh

2. Chụp ảnh sản phẩm

  • Dùng MF để kiểm soát điểm nét thủ công

  • Dùng Live View + phóng to 5x/10x trên màn hình để canh nét

3. Chụp phong cảnh

  • Dùng AF-S hoặc MF

  • Lấy nét vào 1/3 trước của khung cảnh → đảm bảo toàn ảnh nét đều

  • Dùng khẩu độ f/8 – f/11

4. Chụp chuyển động (trẻ em, động vật, thể thao)

  • Dùng AF-C + tracking AF nếu có

  • Dùng nhiều điểm AF để theo dõi chuyển động

  • Giữ lấy nét liên tục khi chủ thể di chuyển


VI. Mẹo lấy nét khi chụp bằng điện thoại

  • Dùng chạm để lấy nét → chạm vào vùng cần nét (mắt, món ăn…)

  • Chụp xong xem lại ảnh bằng kính lúp 2x – kiểm tra chi tiết có bị mờ không

  • Nếu ánh sáng yếu → dùng thêm đèn hoặc tăng EV sáng nhẹ


VII. Những lỗi sai thường gặp khi lấy nét

  1. Lấy nét sai vùng – lấy nét vào nền thay vì vào mặt người

  2. Không thay đổi chế độ AF theo đối tượng – chụp trẻ em mà dùng AF-S sẽ dễ trượt nét

  3. Chụp trong điều kiện thiếu sáng nhưng không chuyển sang MF → máy khó bắt nét

  4. Lạm dụng lấy nét toàn khung → dễ bị lệch chủ thể

  5. Lấy nét xong rồi thay đổi bố cục nhưng không khóa nét → nét bị mất

Kinh nghiệm xương máu: hãy tập trung lấy nét trước – bố cục sau, hoặc sử dụng nút khóa nét AE/AF-L nếu có.


VIII. Hướng dẫn khóa nét và chụp bố cục lại (Focus & Recompose)

  1. Chọn điểm lấy nét vào mắt/chủ thể chính

  2. Nhấn giữ nửa cò để máy khóa nét

  3. Dịch khung hình theo bố cục mong muốn

  4. Bấm chụp

Thích hợp khi bạn chỉ có điểm lấy nét ở giữa, nhưng muốn bố cục lệch 1/3 theo golden rule


IX. Các công cụ hỗ trợ lấy nét chuyên nghiệp

1. Eye-AF (Lấy nét theo mắt)

  • Có trên các dòng máy như Sony Alpha, Canon R, Nikon Z…

  • Rất chính xác trong chụp chân dung – máy tự nhận diện và bám nét mắt

2. Focus Peaking (trợ nét bằng màu)

  • Hiển thị vùng đang nét bằng viền màu (đỏ, xanh, vàng…)

  • Dành cho chế độ Manual Focus

  • Có trên mirrorless hiện đại hoặc dòng máy ảnh cao cấp

3. Lưới chia khung (gridline) – giúp bố cục và lấy nét chính xác hơn


X. Bài tập thực hành

  1. Chụp ảnh chân dung, lấy nét vào mắt bằng điểm đơn → kiểm tra độ nét

  2. Chụp sản phẩm nhỏ, dùng Live View + MF → lấy nét thủ công, zoom 10x kiểm tra

  3. Chụp người đang đi lại → thử chế độ AF-C + tracking

  4. Chụp phong cảnh – thử lấy nét vào 1/3 khung ảnh → xem toàn cảnh có đều nét không

  5. Chụp ban đêm – chuyển sang MF + tripod → canh nét thủ công


XI. Gợi ý thiết bị hỗ trợ lấy nét ảnh đẹp

  • Máy ảnh có Eye-AF: Sony A6400, Canon R50, Nikon Z50…

  • Ống kính khẩu độ lớn: giúp dễ xóa phông, lấy nét chính xác

  • Tripod chắc chắn: giữ máy ổn định để lấy nét chuẩn hơn

  • Đèn chiếu sáng hỗ trợ lấy nét ban đêm

Mọi sản phẩm này đều có tại Máy của Z – inbox để được tư vấn combo phù hợp.


XII. Kết luận

Không có một bức ảnh nào đẹp nếu chủ thể bị mờ hoặc sai điểm nét. Dù bạn đang chụp chân dung, sản phẩm, hay ảnh đường phố, lấy nét đúng là yếu tố quan trọng nhất tạo nên chất lượng và độ chuyên nghiệp.

Hãy luyện tập mỗi ngày để làm chủ kỹ thuật lấy nét tự động – lấy nét bằng tay – chọn điểm lấy nét chính xác, và bạn sẽ thấy chất lượng ảnh của mình nâng tầm rõ rệt.


✅ Call-to-action

Nếu bạn chưa rõ máy ảnh của mình hỗ trợ chế độ lấy nét gì, hoặc cần tư vấn chọn ống kính lấy nét siêu nhanh – hãy inbox ngay Máy của Z:

Fanpage: Máy của Z – “Thế hệ Z – Chụp theo cách riêng”
Website: www.maycuaz.com
Zalo hỗ trợ: 0833767101

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Zalo
Tin nhắn
WhatsApp
Tin nhắn
WhatsApp
Zalo