I. Giới thiệu
Trong thế giới nhiếp ảnh, bạn có bao giờ tự hỏi vì sao một số bức ảnh trông cực kỳ nghệ thuật với phần hậu cảnh mờ mịt, làm nổi bật chủ thể một cách ấn tượng? Đó chính là nhờ vào khẩu độ – một yếu tố quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng và thẩm mỹ của bức ảnh.
Bài viết hôm nay sẽ giúp bạn hiểu rõ khẩu độ là gì, cách điều chỉnh khẩu độ đúng cách, và đặc biệt là ứng dụng để chụp ảnh xóa phông siêu đỉnh – một kỹ năng không thể thiếu với người mới tập nhiếp ảnh hay cả dân chuyên nghiệp.
II. Khẩu độ là gì?
1. Định nghĩa khẩu độ (Aperture)
Khẩu độ là độ mở của ống kính khi bạn bấm máy. Nói cách khác, nó là “cánh cửa” điều khiển lượng ánh sáng đi vào cảm biến máy ảnh.
-
Tên tiếng Anh: Aperture
-
Đơn vị: f/x, ví dụ: f/1.4, f/2.8, f/8, f/16
-
Nguyên lý:
-
f/x càng nhỏ → khẩu độ mở lớn → nhiều ánh sáng hơn → nền dễ mờ.
-
f/x càng lớn → khẩu độ mở nhỏ → ít ánh sáng → toàn ảnh sắc nét.
-
2. Tầm quan trọng của khẩu độ
Khẩu độ không chỉ kiểm soát ánh sáng mà còn ảnh hưởng đến:
-
Độ sâu trường ảnh (Depth of Field)
-
Hiệu ứng bokeh
-
Độ phơi sáng tổng thể của ảnh
-
Khả năng chụp trong điều kiện thiếu sáng
III. Cách dùng khẩu độ để chụp ảnh xóa phông đẹp
1. Chụp ảnh xóa phông là gì?
Xóa phông là kỹ thuật làm mờ hậu cảnh phía sau đối tượng, thường dùng trong:
-
Ảnh chân dung
-
Ảnh đồ ăn
-
Ảnh sản phẩm
-
Ảnh đường phố với điểm nhấn cụ thể
2. Cách thiết lập khẩu độ để chụp xóa phông
Trường hợp | Gợi ý khẩu độ | Ghi chú |
---|---|---|
Chân dung | f/1.4 – f/2.8 | Làm nổi bật gương mặt |
Sản phẩm | f/2 – f/4 | Làm nổi bật chi tiết sản phẩm |
Đồ ăn | f/1.8 – f/2.8 | Bokeh đẹp, giữ nét chủ thể |
Phong cảnh | f/8 – f/16 | Không dùng xóa phông, cần toàn cảnh rõ |
Mẹo nhỏ:
Để có xóa phông hiệu quả, bạn cần:
-
Khẩu độ lớn (f/ nhỏ)
-
Khoảng cách gần chủ thể
-
Chủ thể cách xa hậu cảnh
IV. Các loại ống kính phù hợp cho xóa phông
1. Ống kính fix (Prime lens)
-
Ví dụ: Canon 50mm f/1.8, Sony 35mm f/1.8
-
Ưu điểm: khẩu độ lớn, giá tốt
-
Nhược điểm: không zoom được
2. Ống kính zoom có khẩu độ lớn
-
Ví dụ: Sigma 24-70mm f/2.8, Tamron 28-75mm f/2.8
-
Ưu điểm: linh hoạt, nhiều tiêu cự
-
Giá cao hơn lens fix
Gợi ý sản phẩm tại Máy của Z:
Bộ combo Canon EOS M50 kèm lens 50mm f/1.8 – hoàn hảo để tập chụp ảnh xóa phông
V. Hiệu ứng bokeh là gì? Vai trò của khẩu độ trong tạo bokeh
1. Bokeh là gì?
Bokeh là hiệu ứng mờ mịn phía sau chủ thể, đặc biệt là những điểm sáng tròn, mềm mại.
2. Cách tạo bokeh đẹp:
-
Khẩu độ mở lớn (f/1.4 – f/2.8)
-
Có đèn hoặc ánh sáng nền (đèn string, ánh nắng xuyên cây, đèn đường…)
-
Dùng ống kính có số lá khẩu nhiều (7–9 lá tạo bokeh tròn đẹp hơn)
VI. Những sai lầm thường gặp khi dùng khẩu độ
-
Dùng khẩu độ lớn mọi lúc mọi nơi → ảnh dễ bị cháy sáng, mất chi tiết
-
Quên điều chỉnh khẩu độ theo điều kiện ánh sáng
-
Không kết hợp với ISO và tốc độ màn trập → ảnh dễ rung
-
Chụp nhóm người mà dùng khẩu độ lớn → không ai rõ mặt
Hãy học cách cân bằng 3 yếu tố khẩu độ – tốc độ – ISO để có ảnh đẹp toàn diện.
VII. Bài tập thực hành
-
Chụp chân dung với khẩu độ f/1.8 – f/2.8 và kiểm tra độ mờ hậu cảnh
-
Thử chụp cùng chủ thể, nhưng với f/8 – xem sự khác biệt
-
Chụp ảnh đồ vật gần cửa sổ, thay đổi khẩu độ từ f/1.8 đến f/11
-
Dùng tính năng “Live View” hoặc EVF để so sánh bokeh trực tiếp
VIII. Kết luận
Khẩu độ chính là công cụ mạnh mẽ nhất giúp bạn làm chủ ánh sáng, độ nét, và tạo ra những bức ảnh nghệ thuật xóa phông đầy cảm xúc. Đừng ngại thử nghiệm và thực hành, vì chỉ khi trải nghiệm bạn mới hiểu được sức mạnh của chiếc máy ảnh mình đang cầm.
✅ Gợi ý mua máy & phụ kiện
Nếu bạn đang tìm một chiếc máy ảnh giá tốt – dễ xóa phông – dễ học, hãy inbox ngay Máy của Z. Mình có combo máy ảnh cho người mới kèm lens fix, tripod, và cả hỗ trợ hướng dẫn miễn phí.
Fanpage: Máy của Z – “Thế hệ Z – Chụp theo cách riêng”
Website: www.maycuaz.com
Zalo hỗ trợ: 0833767101